سفری به جزایر لانگرهانس
به گزارش وبلاگ صبوحا، من می خواهم شما را به یک سفر دعوت کنم. سفر به جایی که تا به حال نرفته اید. سفری به جزایر شگفت انگیز و زیبای لانگرهانس. اسمش را نشنیده اید؟! چطور امکان دارد؟ این جزایر در بدن شما قرار دارند. جزایر لانگرهانس مجموعه جزایر کوچک سلولی هستند که در لوزالمعده یا همان پانکراس قرار دارند. شاید ندانید لوزالمعده شما کجاست. لوزالمعده یکی
سفری به جزایر لانگرهانس
تبادل نظر با دکتر محمدرضا مهاجری تهرانی، فوق تخصص غدد
من می خواهم شما را به یک سفر دعوت کنم. سفر به جایی که تا به حال نرفته اید. سفری به جزایر شگفت انگیز و زیبای لانگرهانس. نامش را نشنیده اید؟! چطور امکان دارد؟ این جزایر در بدن شما قرار دارند. جزایر لانگرهانس مجموعه جزایر کوچک سلولی هستند که در لوزالمعده یا همان پانکراس قرار دارند. شاید ندانید لوزالمعده شما کجاست. لوزالمعده یکی از غدد بدن محسوب می گردد که حدودا 12 تا 15 سانتی متر است.تقریبا بیشتر آن، پشت معده قرار گرفته است اما سر این غده درون محل اتصال معده به روده باریک یعنی همان دوازدهه واقع شده است. جزایر لانگرهانس دست کم از چهار نوع سلول تشکیل شده اند که دو تا از آنها را می شناسید. سلول های بتا، انسولین ترشح می نمایند و سلول های آلفا هورمون گلوکاگون را می سازند و جالب است بدانید همان طور که انسولین موجب کاهش قندخون می گردد، گلوکاگون اثر عکس دارد و به افزایش قندخون منجر می گردد. وقتی ما اندازه زیادی مواد قندی مصرف می کنیم سلول های بتا با ترشح انسولین، به موادقندی می گویند که هر چه سریع تر به حالت ذخیره ای به نام گلیکوژن تبدیل شوید و در کبد برای روز مبادا ذخیره شوید. در نتیجه قندخون پایین می آید. هر وقت که آن روز مبادا، یعنی کاهش قند خون رخ داد، به طور مثال ما موادغذایی نخورده باشیم یا روزه باشیم و سلول های بدن برای تغدیه خود نیازمند مصرف قند باشند، از جزایر لانگرهانس، سلول های آلفا، سریع گلوکاگون ترشح می نمایند که روی گلیکوژن ذخیره شده در کبد اثر می گذارند و به آنها می گویند حالا وقتش رسیده که به موادقندی ساده تر تبدیل شوید. درنتیجه گلوکز در خون آزاد شده و قندخون بالا می رود. در این مجمع الجزایر زیبا و شگفت انگیز اتفاقات دیگری هم می افتد. دکتر مهاجری، فوق تخصص غدد در این سفر، به خوبی نقش راه بلد را ایفا کردند و ما از ایشان سوالاتی پرسیده ایم:
چرا برخی وقت ها با اینکه هیچ افزایش گلوکز یا قندی در خون به وجود نیامده است اما می بینیم سلول های بتای این جزایر انسولین ترشح می نماید. مگر چیزی موجب تحریک آنها می گردد؟
بله فاکتورهای دیگری هم هستند که ترشح انسولین را تحریک می نمایند. به طور مثال هورمون رشد و یا اسیدآمینه هایی که اثر مشابه تحریکی دارند. افزایش ترشح گلوکاگون و مهم تر از همه سیستم عصبی خودمختار و هورمون کورتیزول که در هنگام استرس ترشح می گردد و تا حدی هورمون های پروژسترون و استروژن در خانم ها می تواند ترشح انسولین را تحریک کند. به دلایل مختلفی ممکن است ترشح انسولین از لوزالمعده کاهش یابد و فرد مبتلا به دیابت گردد. هرچندنوع دیگری از دیابت هم داریم که علی رغم ترشح انسولین، به خاطر مقاومت سلول های بدن به انسولین ایجاد می گردد. درواقع دیابت اغلب در افرادی به وجود می آید که به مدت طولانی با مقادیر دارویی برخی از هورمون ها به دلایل متعدد درمان شده باشند. حتی دیابت در کسانی که تومور غده فوق کلیوی دارند و یا مسئله ای در ترشح هورمون های آنجا دارند هم شایع تر است. هر بیماری و آسیبی که بتواند سلول های بتا و فراوری انسولین را مختل کند، می تواند به ایجاد دیابت از نوع وابسته به انسولین منجر گردد. گاهی اوقات اختلالاتی خود ایمنی به وجود می آید که به طور ژنتیکی به این سلول های بتا آسیب هایی وارد می گردد یا به طور مثال عفونت ویروسی آنها را تخریب می نماید و یک نوجوان، با دیابت نوع یک روبرو می گردد.در صحبت تان به هورمون رشد اشاره کردید. ارتباط آن با انسولین چیست؟ آیایعنی انسولین بر رشد طبیعی ما موثر است؟
بله، حتی هورمون رشد در غیاب انسولین موجب رشد عمده ای نمی گردد چون انسولین فراوری پروتئین در سلول ها را می افزاید و بسیاری از کارهای مفید دیگر انجام می دهد.چند تا سلول دیگر هم در این جزایر می بینیم. نام یکی از آنها دلتا است، درسته؟
بله، که سوماتواستاتین را ترشح می نمایند. نقش دقیق آن تعیین نیست ولی تقریبا تمام عواملی که در ارتباط با خوردن غذا هستند ترشح سوماتوستاتین را تحریک می نمایند. این ماده ترشحی حرکات معده، دوازدهه و کیسه صفرا را می کاهد و گویا میخواهد مدت زمانی را که طی آن موادغذایی جذب خون می شوند بیفزاید. درنتیجه از تمام شدن سریع غذاها جلوگیری می گردد و غذاها در مدت طولانی دراختیار بافت ها هستند.منبع: http://www.salamat.com
ae
منبع: راسخون